Υγεία & Διαλογισμός! Στρες & Χαλάρωση

Στρες και χαλάρωση; Εκεί όπου η Ανατολή δεν συναντά τη Δύση.

του Αμρίτο, ιατρού

ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΑΞΙΩΜΑ τής Δυτικής σκέψης ότι όταν είσαι προσεκτικός έχεις στην πραγματικότητα ελάχιστα καλυμμένη ένταση, όπως και ότι η επίγνωση απαιτεί συγκέντρωση τής προσοχής, πράγμα που σίγουρα αποτελεί μέρος τής έντασης.

Μάλιστα, οι μπιχεβιοριστές έχουν την άποψη ως προς την ανθρώπινη κατάσταση ότι η ζωή κυμαίνεται μεταξύ χαλάρωσης, που θεωρούν ότι πλησιάζει την κατάσταση τής φυτοζωίας στο ένα της άκρο, και της διέγερσης, που θεωρούν ότι πλησιάζει κάποια υπερ-συγκινησιακή μανιακή κατάσταση στο άλλο άκρο. Με άλλα λόγια, ΄΄κανονικός΄΄ τρόπος ζωής είναι εκείνος όπου βρίσκεις ισορροπία ανάμεσα σε αυτές τις δυο αντίθετες επιλογές.

Εντελώς αντίθετα, η Ανατολή έχει μιαν άλλη ιδέα, που μπορούμε να την καταλάβουμε καλύτερα αν πάρουμε ως παράδειγμα την οδήγηση. Όταν συγκεντρώνουμε την προσοχή μας και την εστιάζουμε και κατόπιν περιορίζουμε φυσικά την όρασή μας. Υπάρχουν οι πλαϊνοί καθρέφτες που πρέπει να παρατηρούμε, ο πίσω καθρέφτης, ο δρόμος μπροστά μας, τα πεζοδρόμια και από τις δυο πλευρές, κλπ. Χωρίς να αναφέρουμε και τον πίνακα των ενδείξεων, τα παιδιά στο πίσω κάθισμα, το ραδιόφωνο, και την προσπάθειά μας να βρούμε κέρματα για τα επόμενα διόδια, ενώ ταυτόχρονα με όλα αυτά επεξεργαζόμαστε το τι θα πούμε στον προϊστάμενό μας τώρα που έχουμε καθυστερήσει. Δεν είναι να απορεί κανείς που η οδήγηση θεωρείται μια από τις πιο αγχωτικές ασχολίες που οι σύγχρονοι άνθρωποι επιβάλουμε στον εαυτό μας και που οι καρδιακές αρρυθμίες και οι καρδιακές προσβολές για τους οδηγούς φορτηγών μεγάλων αποστάσεων αποτελούν ιδιαίτερο θέμα ανησυχίας για τους οδηγούς αυτούς, για τους άλλους χρήστες τού δρόμου καθώς και για τους ερευνητές.

Περιττό να πούμε ότι, όποια κι αν διαλέξουμε από αυτές τις πολλαπλές δουλειές για να “συγκεντρωθούμε” πάνω της, ως αποτέλεσμα θα είναι διαθέσιμη λιγότερη προσοχή για τις υπόλοιπες.

Αν, από την άλλη μεριά, χαλαρώναμε, αντί να εστιαστούμε πάνω σε κάτι, και επικεντρωνόμαστε με απλό τρόπο σε ολόκληρο το πανόραμα, επιτρέποντας στην προσοχή μας να μείνει σε νεκρή ταχύτητα ας πούμε, έτοιμη να πάει προς οποιαδήποτε κατεύθυνση απαιτούν οι περιστάσεις, θα οδηγούσαμε κατά τρόπο φυσικό με πολύ περισσότερη επίγνωση.

Και αυτή είναι η αντίληψη τής Ανατολής: ότι μόνο με χαλάρωση μπορούμε πραγματικά να έχουμε επίγνωση. Και αντίστροφα, η επίγνωση είναι δυνατό να υπάρξει μόνο σε κατάσταση χαλάρωσης.

Αντί να περνούμε λοιπόν τη ζωή μας αιωρούμενοι ανάμεσα στα δύο δυσάρεστα άκρα που προσφέρουν οι μπιχεβιοριστές, δηλαδή να είμαστε είτε φυτά είτε μανιωδώς “επιτυχημένοι”, μπορούμε να απολαύσουμε τα οφέλη και τής αυξημένης επίγνωσης και της αυξημένης χαλάρωσης.

Αρχίζει σιγά-σιγά να επικρατεί αυτή η άποψη. Για κοίτα τους καρπούς των χεριών κάποιου Κενυάτη δρομέα μεγάλων αποστάσεων και δες πως κινούνται χαλαρά εδώ κι εκεί καθώς εκείνος καταρρίπτει ένα ακόμη παγκόσμιο ρεκόρ. Κοίτα την φωτογραφία τού Μάρτιν Τζόνσον, τού παγκόσμιου πρωταθλητή αγώνων ταχύτητας, στο περιοδικό Time με τον υπότιτλο “χαλαρός κατά την εμφάνισή” του. ΄Η κοίτα τη γάτα που κοιμάται πάνω στον καναπέ με τα πόδια της να κρέμονται από την άκρη του σαν να είναι φτιαγμένα από ζελέ, αλλά και με τα αυτιά της έτοιμα να συλλάβουν και τον παραμικρό ήχο μέσα στο δωμάτιο. Μπορεί να δείχνει σαν να βρίσκεται σε κώμα, είναι όμως σε απόλυτη εγρήγορση.

Είναι ενδιαφέρον ότι ο Ayrton Sena, ο παγκόσμιος πρωταθλητής αγώνων αυτοκινήτου που σκοτώθηκε όταν κατέρρευσε το τιμόνι του, έλεγε ότι εκείνο που του άρεσε στους αγώνες ήταν πως ο νους του ήταν εντελώς άδειος και υπήρχε μια σιωπή με πλήρη χαλάρωση. Μάλιστα το κύριο σημάδι όσων διακρίνονται στη ζωή είναι ότι, αντίθετα με τους υπόλοιπους εμάς, παραμένουν χαλαρωμένοι με φυσικό τρόπο παρά τις τεράστιες πιέσεις.

Αυτή είναι η Ανατολική εναλλακτική επιλογή για τους αγχωμένους, υπερφορτωμένους σύγχρονους ανθρώπους. Ο διαλογισμός αποτελεί στην ουσία την τέχνη τής εγρήγορσης χωρίς καμιά προσπάθεια. Την ικανότητα να παραμένεις ψύχραιμος άσχετα με το τι συμβαίνει γύρω σου.

Μια σχολιάστρια της τηλεόρασης περιέγραφε ένα παιγνίδι του κομπιούτερ, όπου δεν χρειαζόταν να δακτυλογραφείς με το πληκτρολόγιο αλλά έπαιζες με αισθητήρες που ήταν τυλιγμένοι στα δάκτυλα των χεριών. Διατύπωσε το όλο αυτό θέμα με τέλειο τρόπο: “Και είναι παράξενο” είπε, “ότι όσο πιο πολύ είσαι χαλαρός, τόσο πιο καλά αποδίδεις. Να λοιπόν μια ιδέα για το μέλλον.”

Κι έχει δίκιο!